Rozkład i upadek Rzeczypospolitej

Historia nie uczy nas właściwie niczego innego poza tym, na czym polega złe rządzenie.
Thomas Jefferson

Rozkład i upadek Rzeczypospolitej

Jeszcze nie przebrzmiało echo uroczyście obchodzonego w Powidzu Święta Niepodległości, a już 15 listopada Klub Gazety Polskiej zainicjował „Rozpad i upadek Rzeczypospolitej”, którego egzekutorem był tym razem znany i szanowany w Powidzu historyk, absolwent UAM, wicedyrektor Gimnazjum im. Kompanii Powidzkiej 1918 r., mgr Sławomir Skudzawski. Pasjonat turystyki, podróży, wypraw górskich, zdobywca szczytów Korony Polski i Korony Europy, w tym Mt Blanc. „Powtórka z historii” obejmowała tym razem wieki XVII i XVIII. Na początku tego okresu Polska była trzecim mocarstwem europejskim o powierzchni niemal 1 mln km2. Toczone nieustannie w XVII w. na terenie niemal całego państwa wojny oraz niewydolność systemu politycznego ustanowionego przez tradycję i przywileje szlacheckie, przyczyniły się do zmierzchu potęgi i załamania mocarstwa. Ludność uległa zmniejszeniu o połowę, w 60% uległa zniszczeniu zabudowa miast, tyleż ziem uprawnych leżało odłogiem. Upadek handlu i rzemiosła, epidemie i wyludnienie, głód, apatia i demoralizacja ludności. Do tego straszliwego obrazu należy jeszcze dodać słabą władzę królewską, okresy bezkrólewia, konfederacje, liberum veto i zrywanie sejmów, nadmierna władza szlachty i magnaterii oraz jej umysłowa i moralna degrengolada, przekupstwo, sprzedajność. Przechwalana polska złota wolność stała się grobem państwa, z którym sąsiadowały dobrze zorganizowane, absolutne i militarne potęgi, rządzone przez silnych władców przy pomocy sprawnej administracji i wyćwiczonej stałej armii. Polska natomiast była państwem słabym, źle zorganizowanym, ze złym systemem podatkowym, słabą armią i bez woli przeprowadzenia reform. Trzy agresywne mocarstwa bez trudu podzieliły się ziemiami potężnej niegdyś Rzeczypospolitej, do czego bardzo się przyczynili jej nikczemni obywatele. Półtoragodzinny wykład został przyjęty z olbrzymim zainteresowaniem i stwierdzeniem uczestników, że przyczyny rozbiorów i aktualność dużej ich części, wymagać będzie omówienia na kolejnym spotkaniu.

Opracował: Andrzej Glapiński.

Biuro Klubów "Gazety Polskiej"

505 038 217, (12) 422 03 08;
e-mail klubygp@gazetapolska.pl
ul. Jagiellońska 11/7 31-011 Kraków

Layout i wykonanie: Wójcik A.E.